|
"DİYALEKTİĞİN BİÇİMSELLEŞTİRİLMESİ SORUNU"[i]
 ...
"Diyalektiğin
Biçimselleştirilmesi" ilginç bir sorun. Bu sorun çok açık seçik konmak
gerekiyor. Diyalektiğin yasaları, birer önerme (proposition) olduklarına göre, her
önerme gibi biçimselleştirilebilirler. Örneğin, karşıtların birliği yasası,
biçiminde biçimselleştirilebilir. Sembolik mantık bakımından
böyle bir biçimselleştirme yanlış sayılabilir.
Niteliğin
niceliğe dönüşmesi yasası,[ii]
biçiminde yazılabilir.
Yadsımanın
yadsınması yasasının nasıl biçimselleştirilebileceğini düşünmedim.
Böyle
biçimselleştirmeler, kuşkusuz, diyalektiğin çok dar anlamda
biçimselleştirilmesidir. Diyalektik tümüyle biçimselleştirilemez diye
düşünüyorum. Başka bir söyleyişle, tümüyle biçimselleştirilmiş bir diyalektik idealist
bir diyalektik olur. Benim biçimselleştirilemez dediğim diyalektik materyalist
diyalektiktir. Materyalist diyalektik somut durumlardan veya koşullardan yola
çıktığı için, her yeni durumda ilişkileri ve çelişkileri saptamakla işe
başlıyor demektir. İlişkilerin ve çelişkilerin her yeni durumda aynı biçimde
bağlantılandırılması, diyalektiğin özüne aykırı görünüyor.
...
Sorunun
ille de çözümü olmak gerekmez. Bazan iyi irdelenmesi bile çok önemlidir. 
i Öner Ünalan'ın,
"Diyalektiğin Biçimselleştirilmesi Sorunu" (Nisan 1999) adlı
yayınlanmamış bir yazı üzerine, 14 Ekim 2000'de yazdığı değerlendirme
yazısından alıntı. Yayınlanmamıştır.
ii Niceliğin niteliğe (ve tersi) dönüşmesi yasası. (Bkz.: Friedrich
Engels, "Dialectics of Nature", Progress Publishers, 7th printing,
1976, p. 62.)
|
|
