BANAZLI PİR SULTAN BİLMEDİ BU HÜZNÜ^[i]

Dokuz yüz ellilerde bir Ankara. Taşrada kalmış ilkokul giysileri, üç numarayla kesilmiş saçlarıyla. İnce boyunlu yağız çocuk... İlhan'ı ilk böyle gördüm. Sonra benim için Ankara dışında geçen yıllar başlar. 12 Mart öncesine dek. 12 Mart döneminde İlhan ağır sorumlar altında yakındığını hiç görmediğim genç ve güzel bir insandır. Ölçülü, düşünceli, özverili... Bana öyle geliyor ki onu asıl kimliğiyle 12 Mart'ta bulduk. 12 Mart gibi bir dönemde onun güzel ıralarını edinebilmesi için insanın mayasında seçkin şeyler olmak gerekir. O, delikanlılık çağını atlayarak olgunlaşmış bir insandır. İlhan'da o ince boyunlu yağız çocuktan bir şeyler kalmış olması da bundandır.

İlhan'ı son görüşüm 12 Eylül'den sekiz on gün sonra, Kızılay'dadır. "Durum nasıl, Ağabey?" diye sordu. "Kötü!" dedim ve bir an duraksayıp ekledim: "Daha da kötü olacak!" Sonraları bu sözümü sık sık anımsadım. Doğrusu, 12 Eylül'ün İlhan'ı öldürecek denli kötü olabileceğini düşünmemiştim. Her insana kötülük yapılabilir. Ama nasıl oluyorsa, İlhan'ı bugün bile kötülük yapılamayacak bir insan olarak görüyorum. Onun için de öldürülmüş olmasından büyük utanç duyuyorum.

İlhan'ın acısıyla Sivas'a gittim. Sivas onun doğduğu ile komşuydu. 12 Eylül karabasanı kol geziyordu. Sivas'ta İlhan'la sık sık başbaşa kaldığımı farkettim. İnsanlık tarihinin bir yanıyla zulüm tarihi olduğunu düşündüm. Dünyayı zulümden kurtarmanın pek çetin bir iş olduğunu duydum. Sonra, bir gün, İlhan'ı düşünmenin bana direnme gücü verdiğini sezdim. Beynim bunalmaktan kurtulma yolunu İlhan'da bulmuştu. Bu, onun öldürülmesinden duyduğum acıyı artırdı. Güzel her şeyde İlhan'dan bir parça bulmaya başladım. Salınan kavak yapraklarında onun gülüşünü gördüm. Gök Medrese'nin taç kapısına İlhan'dan hüzünlü bir taş yerleştirdim. Güzellikle acıyı birlikte tattım. Daha önce kafamda bir insanla böyle yaşadığım olmamıştı. İlhan'ın öldürülmesiyle en sağlıklı yanım yaralanmıştı ve İlhan yaramı sağaltıyordu.

Adı geçmese bile Sivas'ta İlhanlı bir hüzünle söylediğim bir dörtlük var:

masamda okunmuş gazete soğumuş bir bardak çay karşımda Kongre Binası sıradan bir gökyüzü Sivas'ta köylü bir akşam üstü Banazlı Pir Sultan bilmedi bu hüznü

ⁱ Öner Ünalan, "Banazlı Pir Sultan Bilmedi Bu Hüznü", Cumhuriyet (Gazete), 7 Kasım 1992, s. 11. (Daktilosuyla yazdığı özgün metinden aktardık.)